مکافات عمل

­­بسم الله الرحمن الرحیم

مکافات عمل

از مکافات عمل غافل مشو

گندم از گندم بروید، جو ز جو

قصه هاشمی

قصه آقای هاشمی رفسنجانی، داستان تلخ و عبرت آموز تمام کسانی است که ستم را یاری کرده اند. در منابع دینی ما، روایات متعددی، یاوران ستم را به نابودی توسط همان ستمی که یاریش کرده اند، هشدار داده است و هاشمی نه اولین آنان است و نه آخرینشان.

ظرفیت سیاسی

بهره گیری از ظرفیت سیاسی آقای هاشمی که برخی دوستان ما اکنون به آن توصیه می کنند، از فرضیۀ مارکسیستی توجیه وسیله توسط هدف پیروی می کند. دوستان ما خود معترفند که آقای هاشمی در برپائی بنای کنونی سهمی اساسی و مهم دارد و شاید همین سهم ساخت این بناست که ایشان را به تهدید آن توانا ساخته است، چرا که وی می داند کدام یک از ستون های این بنا چه مقدار از ظرفیت فشار را تحمل می کنند. با این حال، سیاست ما قطعاً اخلاقی است و ضربه از آنجا فرود آمد که اخلاق از سیاست جدا شد که این یکی از نقدهای وارد بر حاکمیت است.

ابن عباس و برخی دیگر خیرخواهان در آغاز حکومت امام علی^(ع) ایشان را به ابقای معاویه توصیه کردند و البته مصلحت نظام را در نظر داشتند که عزل معاویه پس از قدرت گیری کافی حکومت مرکزی باشد نه پیش از آن اما در نگاه امام علی^(ع)، نظامی که معاویه یکی از ولاتش باشد، مشروعیتی ندارد تا حفظ آن در وجهۀ همت باشد. از اینجا راه سیاسی ما با برخی دوستان اصلاح طلبمان جدا می شود زیرا آنان تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را کاری درست ارزیابی می کنند اما در نگاه ما، مصلحتی به جز مصلحت حق وجود ندارد و نظامی که مصلحتش به جز مصلحت حق باشد اصولا مشروعیت ندارد تا نیاز به تشخیص و حفظ مصلحتش باشد.

بازگشت

البته که در نگاه دین ما، امکان بازگشت انسان وجود دارد و هیچکس از درگاه رحمت الهی نومید نیست و آقای هاشمی هم مانند هر انسان دیگری ممکن است به مسیر درست مردم مداری بازگردد و باز البته تا آنجا که به خود ایشان و خداوند مربوط است، هیچکس حق ندارد در موردشان داوری کند اما آنگاه که ایشان در صحنۀ مدیریت اجتماع مطرح می شود، لاجرم باید بازگشتشان به مردم مداری طبق موازین باشد.

نخستین میزان، زمان و علت بازگشت است که اگر در هنگام قدرت و به علت دریافت حقیقت باشد، در میان مردم مشروعیت دارد. میزان دوم، تلاش برای جبران گذشته است که باز هم نوع این تلاش و جهت آن تعیین کنندۀ مشروعیت مردمی آن است.

در مقابل، اگر بازگشت به راه درست دین، وانمود بازگشت باشد و بر اساس مصالح شخصی و خانوادگی، البته این بازگشت مشروعیتی در پیشگاه خداوند و مردم ندارد. آخرین عملکرد جناب هاشمی، کنار زدن اصلاح طلبان از روند انتخابات ریاست جمهوری نهم بود که در قالب دلسوزی ظاهری و تلاش ایشان برای تأیید صلاحیت دو نامزد اصلاح طلب دیگر انجام شد. ایشان می پنداشت با تقسیم شدن آراء اصلاح طلبی که چنین هم شد، راه برای ریاست جمهوری مجدد خودشان باز می شود که این محاسبه دوم درست نبود. پس از آن، آقای هاشمی در مقابل مسائل 88 سکوت پیشه کرد و آن گاه در سال 92 باز هم برای قبضۀ قدرت اجرائی پیشقدم شد. از آن پس، هاشمی به عنوان ناقد حکومت ظاهر شد و این نقد زمانی شدت گرفت که فرزندشان به عنوان متهم مطرح شد.

بررسی این عملکرد نشان می دهد که آقای هاشمی همواره مترصد بوده است که قدرت را یک بار دیگر در اختیار گیرد. موضعی که در انتخابات ریاست خبرگان برای آخرین سال هم تکرار شد. با این وصف، چگونه مردم می توانند به ایشان اعتماد کنند؟ و از کجا که با قدرت گیری مجدد، همان نکند که در دو دوره ریاست جمهوری و قبل از آن انجام داد؟

مهم تر از آن، واقعیتی تلخ است که توان آقای هاشمی برای جبران آنچه خود یکی از سازندگان مهم آن بود، تا چه حد است؟ به عنوان مثال، در بازنگری قانون اساسی، نظارت بر انتخابات خبرگان که تا پیش از آن در اختیار خود این مجلس بود و استقلال آن را تضمین می کرد، برخلاف تمام اصول دموکراتیک به شورای نگهبانی سپرده شد که از نظر ساختار قدرت در دو پله مادون این مجلس قرار دارد. این تغییر به کلی مجلس خبرگان را از علت وجودیش تهی کرد چرا که این مجلس به نظارت بر ستون خیمۀ نظام مأمور بود و قطعاً این مأموریت را زمانی که اعضاء آن با یک واسطه، منصوب مقام معظم رهبری هستند، نمی تواند انجام دهد. آیا آقای هاشمی اینک قادر است این آب رفته را به جوی پیشین بازگرداند؟

بادا که خداوند ما را راهنما باشد.