راه 14

­­بسم الله الرحمن الرحیم گذرگاه عافیت گام چهارده و اگر در آنچه ما بر بندۀ خود نازل کردیم، تردید دارید؛ یک سوره همانند آن بیاورید و [برای این کار] همۀ حاضران را به جز خدای بخوانید اگر سخن به راستی می گوئید. و اگر نتوانید که هرگز نخواهید توانست، پس بهراسید از آتشی که هیزم آن، مردمان و سنگ هایند و برای کافران آماده شده است. قرآن کریم. بقره 23 و 24 اینک، در این بخش، پرسشی بسیار مهم و اساسی مطرح است و آن این که: به چه دلیلی قرآن کریم از طرف خداوند نازل شده است؟ این پرسش نه فقط اعتبار کتاب قرآن را روشن می کند بلکه اعتبار پیامبری آخرین فرستاده نیز به این پرسش منوط است زیرا ایشان، این کتاب را به عنوان معجزۀ خود یعنی دلیل پیامبری خود معرفی فرموده است و طبعاً اگر این کتاب از جانب خداوند نباشد، پیامبری ایشان نیز از جانب خداوند نیست. اما پیش از آن، باید به پرسش هائی مهم تر پاسخ گفت از این قبیل که: آیا این کتاب، همان کتابی است که توسط آخرین فرستاده به مردم معرفی شده است؟ آیا چیزی از آن کسر نشده یا به آن اضافه نشده است؟ و ... گرچه به شکل طبیعی باید نخست به این پرسش ها پاسخ گفت اما بررسی این که اصل این کتاب از طرف خداوند هست یا خیر مهم ترین نکته است و بهتر آن است که نخست، این موضوع را بررسی کنیم زیرا اگر این کتاب از طرف خداوند نباشد، سایر پرسش های پیرامون این کتاب، زائد است و اما اگر خرد ما در حد توان خود بتواند بپذیرد که این کتاب از طرف خداوند نازل شده است، سایر موضوعات پیرامون نیز قابل بررسی خواهد بود. باری، معجزه یعنی دلیل رسالت هر پیام آور، موضوعی است خارق العاده که بشر عادی قدرت انجام آن را ندارد. به عنوان مثال، زنده کردن مردگان یا باز شدن راه عبور از میان رود نیل بدون هر نوع وسیله، جز این که از طرف توانان مطلق باشد، توجیهی دیگر ندارد. پس، طبق این استدلال، بشر عادی نباید قادر باشد که نمونۀ این کتاب را تألیف کند. در خود این کتاب هم، همین موضوع به عنوان دلیل حقانیت آن مطرح است. در یک جا آمده است که اگر شک دارید در این که این کتاب از طرف خداوند است، مانند آن را بیاورید. در جائی دیگر گفته شده است که یک سوره و در جای دیگر آمده است که یک آیه مانند آن بیاورید. اکنون پرسش در این است که مانند این کتاب یا سوره یا آیه آوردن منظور چیست؟ مانند چیزی گاهی از نظر ظاهر و شکل است و گاه از نظر محتوا و مفهوم و گاه هر دو. در اینجا مسلماً از هر یک از این سه منظر که بنگریم، باید این کتاب در حدی باشد که هیچ بشری نتواند مانند آن را تألیف کند. قابل ذکر است که تلاش هائی برای تقلید از این کتاب شده است. به عنوان مثال، یکی از مدعیان نبوت پس از آخرین فرستاده که نتوانست کسی را در زمان خود یا پس از آن به درستی ادعایش قانع کند، اینگونه سخن گفته است: الفیل. ماالفیل. و ماادریک الفیل. لها خرطومٌ طویل. نیازی نیست تا کسی با زبان عربی به شکل کامل آشنا باشد تا تفاوت جوهری این کلمات را با آیات قرآن دریابد. در بخش بعد، این بحث را ادامه می دهیم.   خداوند یارتان باد همراهان همدل.